Ecofys: Hernieuwbare energie onvoldoende gestimuleerd

Met ten minste 53 financiële en andere maatregelen stuurt de Nederlandse overheid de ontwikkelingen op de energiemarkt. Niet al deze ingrepen stroken met het huidige streven naar een CO2-arme energievoorziening. Zo druisen kortingen en vrijstellingen op belasting voor energiegebruik voor grootverbruikers in tegen het streven naar energiebesparing. Ook genoten fossiele energiedragers in 2010 nog altijd meer voordeel uit de schatkist dan hernieuwbare energiebronnen.

Deze conclusies worden getrokken in het rapport “Overheidsingrepen in de Energiemarkt” uitgevoerd door Ecofys en CE Delft in opdracht van Eneco en Triodos Bank. Tweede Kamerleden René Leegte (VVD) en Liesbeth van Tongeren (GroenLinks) namen deze week het rapport in ontvangst van Manon Janssen (directeur Ecofys) en Frans Rooijers (directeur CE Delft).

Politiek debat
De resultaten van het onderzoek komen op een moment dat in de politiek en de maatschappij een debat wordt gevoerd over het speelveld voor verschillende energiebronnen en energiebesparing onder invloed van overheidsbeleid. “Met deze studie neemt het bedrijfsleven een initiatief dat bouwstenen aandraagt voor een consistenter energiebeleid,” aldus Marga Hoek directeur van de duurzame ondernemersvereniging De Groene Zaak in een eerste reactie. “Nu is het aan de politiek om de studie te gebruiken voor een nog beter gerichte verduurzaming van onze economie, met een optimale benutting van de schaarse publieke middelen.”

Overheidsingrepen in de Energiemarkt omvat een inventarisatie van de 53 overheidsingrepen in 2010 en een kwantificatie van de belangrijkste daarvan. “De interventies zijn ooit om goede redenen ingesteld, maar ze bewegen niet automatisch mee met de energie- en klimaatdoelen van de overheid,” zegt David de Jager, onderzoeker van Ecofys. “Onze cijfers geven aanleiding om de interventies opnieuw te toetsen. Waarschijnlijk zal de overheid dan effectiever en goedkoper kunnen sturen op haar doelen ten aanzien van energie en klimaat.”

Belemmerend
Het rapport concludeert dat de overheid het eindgebruik van energie (gedomineerd door fossiele energie) in 2010 steunde met € 4,6 miljard, onder andere met belastingkortingen en –vrijstellingen voor grootverbruikers van energie. Bij de productie van energie ging in 2010 nog altijd iets meer overheidsgeld naar fossiele energiebronnen en kernenergie (bijna € 1,4 miljard) dan naar hernieuwbare energiebronnen (€ 1,3 miljard). 

Opgeteld besteedde de overheid via de 53 overheidsingrepen in 2010
€ 5,8 miljard uit de schatkist aan fossiele energie tegenover € 1,5 miljard aan hernieuwbare energie. “De belastingbetaler draagt dus bij aan de lagere eindgebruikersprijs voor fossiele brandstoffen en de prikkel om energie te besparen wordt minder. Ook profiteert de producent van fossiele energie meer dan die van hernieuwbare energie. Die drie mechanismen werken belemmerend voor een CO2-arme energievoorziening,” aldus Martijn Blom van CE Delft.