Berenschot: leiderschap in primair onderwijs kan beter
Schoolleiders hebben weinig aandacht voor externe ontwikkelingen. Daarnaast houden ze zich onvoldoende bezig met het mobiliseren van hun ‘relevante’ omgeving. Dit zijn de voornaamste conclusies uit het boek Passend leiderschap, elke school de beste baas, de weerslag van een onderzoek dat Berenschot uitvoerde naar leiderschap in het primair onderwijs. Theo Camps, directievoorzitter van Berenschot en een van de auteurs, overhandigde het eerste exemplaar aan Ton Duif, voorzitter van de AVS.
De belangrijkste conclusie is dat schoolleiders weinig aandacht voor externe ontwikkelingen hebben. Ook zijn ze onvoldoende actief als het gaat om het mobiliseren van hun ‘relevante omgeving’. Schoolleiders en besturen zouden systematisch gebruik moeten maken van tevredenheidsonderzoeken onder medewerkers, ouders/kinderen en partners van de school, aldus de auteurs van Passend leiderschap, elke school de beste baas. Theo Camps: “Op die manier kan een bestuur zich een objectief beeld vormen van de opvattingen uit deze geledingen en de betekenis voor de ontwikkelfase van de school. Zo voorkomen besturen en directeuren dat ze overvallen worden door ontwikkelingen.”
Centrale vraag in het onderzoek was hoe schoolleiders tot passend leiderschap kunnen komen. Om de match tussen schoolleider en school te vergroten, werd een model ontwikkeld. Hierin wordt wat de schoolleider doet afgezet tegen wat de school op dat moment nodig heeft: nieuwe koersbepaling, ontwikkeling en vernieuwing of het consolideren van de gekozen strategie. Volgens Theo Camps is er sprake van passend leiderschap als dat aansluit bij de ontwikkelfase van de school.
De onderzoekers constateren dat schoolbesturen lang niet altijd helder hebben of er sprake is van leiderschap passend bij de ontwikkelfase van een school. Dit in tegenstelling tot zaken met een hoog financieel risico (zoals het bouwen van een school) of specifieke problemen, die besturen meestal wel duidelijk voor ogen staan. “Schoolleiders en bestuur moeten met elkaar in gesprek en samen beoordelen wat de school nodig heeft en of de schoolleider de juiste rollen op zich neemt om de school in deze fase effectief te leiden”, stelt Theo Camps. De omvang van het bestuur lijkt bij de inschatting van passend leiderschap geen rol te spelen.
Op basis van het onderzoek en de interviews formuleren de auteurs van ‘Passend leiderschap, elke school de beste baas’ een aantal ontwikkeltips voor de schoolleiders. Tevens doen zij een aantal aanbevelingen voor schoolleiders en besturen om de match tussen ontwikkelbehoefte van de school en de gewenste sturing door de directeur te verbeteren. Ook kunnen schoolleiders via de website met een leiderschapsscan achterhalen welk leiderschapstype op hen van toepassing is.
Berenschot is een onafhankelijk organisatieadviesbureau met 500 medewerkers in de Benelux en werkt al ruim 70 jaar voor opdrachtgevers in de publieke en private sector. Berenschot is een oer-Nederlands bureau met een internationale oriëntatie. Met een vestiging in de Europese hoofdstad Brussel sinds 1962, als partner in de E-I Consulting Group, een Europees samenwerkingsverband van toonaangevende adviesbureaus, en met diverse (maatschappelijke) projecten wereldwijd.
