Rebel: SDE+ subsidie 2015 maakt windenergie duurder
Daar verscheen hij dan eindelijk, lang verwacht én gevreesd, de herziene Subsidie Duurzame Energie (SDE+)-regeling voor 2015. Ondanks herhaaldelijke oproep voor een constant systeem (en daar hoort deze oproep ook bij), zijn er toch weer nieuwe spelregels. Wijzigingen met veelal negatieve financiële gevolgen. Niet alleen voor de ontwikkelaars, ook van een efficiënte inzet van subsidiegelden kan de staat niet langer spreken. Hoewel de ontwerpprincipes van de SDE+ er op gericht zijn om de goedkoopste vormen van energie-opwekking te stimuleren, gaat dit in 2015 voor de windprojecten niet op.
Het begint met de invoering van de zogenaamde 'gemeentedifferentiatie': op basis van een windkaart krijgt men daar waar het minder waait meer subsidie. Zodat er toch een windpark kan komen in gebieden die zich daar niet voor lenen. Dit vanuit de gedachte dat de lasten van windparken eerlijk over het land verdeeld moeten worden. Het subsidiëren van de onrendabele top van duurzame energieprojecten is navolgbaar. Echter, meer geld uitgeven dan noodzakelijk, door ook suboptimale investeringen te stimuleren, klinkt toch minder logisch.
Om te boel in balans te houden, mogen de parken in ‘windrijke’ gebieden in 2015 alleen nog maar aanspraak maken op de laagste subsidiecategorieën. De differentiatie op gemeenteniveau heeft echter tot gevolg dat de windopbrengst binnen één gebied nogal kan verschillen, hetgeen ontwikkelaars binnen ‘te windrijk’ gedefinieerde gebieden direct in de problemen brengt. Problemen die worden vergroot door een tweede wijziging in de SDE+.
Tot dit jaar hanteert het systeem een ‘windfactor’ waarmee de subsidie ook in slechte windjaren volledig gebruikt kan worden. Hoewel complex, verkleint deze factor het windrisico zonder dat het de staat geld kost. Helaas, in 2015 verdwijnt deze gratis zekerheid. En dat komt niet ten goede aan de financierbaarheid van de windprojecten die met een projectfinanciering op basis van (enkel zekere) cash flows worden gefinancierd. Meer risico’s betekent hogere premies of een kleinere lening, en daarmee stijgen ook voor projecten in windrijke gebieden de kosten. Mogelijk wordt voor enkele projecten dit effect gecompenseerd doordat de subsidiabele uren vanaf 2015 worden verruimd, hoewel dit vrij complex en erg projectafhankelijk is.
En daar zit ook meteen het goede nieuws. De vollasturen-cap vervalt in 2015, waardoor de prikkel komt te liggen op zoveel mogelijk megawatturen opwekken in plaats van zoveel mogelijk opgesteld vermogen bouwen. Een maatregel die efficiënte opwek ten goede komt, en ruimte biedt aan turbines met een kleiner geïnstalleerd vermogen en grotere rotor. Al staat dat haaks op de provinciale afspraken waarbij de megawatten leidend zijn. Met minder megawatt per turbine zijn er meer turbines nodig om die provinciale doelstelling te halen. Terwijl dat extra vermogen misschien niet nodig is voor het behalen van de Europese productiedoelstelling (in Gigajoule). Een mismatch tussen centraal en decentraal beleid, waardoor het beslag op de subsidiepot alsnog groter zal zijn dan strikt noodzakelijk.
De onzekerheid van deze stelselwijzigingen hing al het hele jaar boven de markt. In de zomer vonden consultatierondes plaats. Maar de vertaalslag van de windkaart naar het beleid bleef afgeschermd voor terugkoppeling uit de markt. De aanhoudende onduidelijkheid voedde de twijfel over de haalbaarheid van projecten in de pijplijn. En dus kozen ontwikkelaars eieren voor hun geld. Ondanks eerdere inzet op lange trajecten voor integrale herstructureringen, besloten velen last minute te kiezen voor vervanging van hun bestaande (en dus zekere) opstellingen. Een traject dat overigens ook enige voeten in aarde heeft, want men heeft een vergunning nodig voor de subsidie-aanvraag.
Het is schrijnend dat ontwikkelaars in deze onzekerheid alsnog sneller parken kunnen ontwikkelen dan dat de beleidsmakers hun zoveelste wijziging doorvoeren. Met als gevolg dat een aantal provincies weer gedeeltelijk terug bij af zijn: geen vergroting van de met wind opgewekte megawatturen, slechts een vervanging van het bestaande bestand. Eeuwig zonde van al die wind. En het slecht ingezette belastinggeld.
Een artikel van Ilse van Veghel, Consultant bij Rebel. Van Veghel is financieel adviseur op grootschalige windprojecten en adviseert ook overheden ten aanzien van hun windbeleid.
