Resources: Het glazen plafond van de business controller
Dat de metafoor van het glazen plafond doorgaans opduikt in verband met de vraag of er wel genoeg vrouwen in de top van het bedrijfsleven zitten, wil natuurlijk nog niet zeggen dat het beeld niet ook op andere terreinen van toepassing kan zijn. Bijvoorbeeld op de veranderende positie van business controllers in bedrijven. De trend is namelijk dat finance steeds meer taken van andere afdelingen omarmt en meer ruimte krijgt om mee te sturen op managementniveau.
De economische crisis en de versnelde ontwikkeling in communicatietechnieken door internet leiden ertoe dat een bedrijfsstrategie in rap tempo wijzigt. Bedrijven zien zich genoodzaakt veel wendbaarder te zijn dan voorheen. Het management wil daarom steeds vaker dat finance een meer actieve rol gaat spelen en loskomt van de traditionele rol van transactieverwerker en rapportagespecialist. De wereld verandert snel en juist daarom is een steeds actuele visie nodig over de financiële toekomst en de drivers van de business.
Het onzichtbare glazen plafond
Juist het feit dat dit een impliciete ontwikkeling is, een groeiproces, zorgt ervoor dat er onduidelijkheden kunnen bestaan. Immers, hoe moet je inschatt en of je wordt uitgedaagd om terrein te veroveren en wanneer is het nou juist verstandiger om even in te houden? Het verraderlijke van een glazen plafond is natuurlijk dat het onzichtbaar is. Je kunt eigenlijk niet eens zien dat het er is. Sterker nog, misschien is het er dus ook helemaal niet. Anderzijds kan het zomaar gebeuren dat je er volkomen onverwacht ineens in volle vaart tegenaan botst. Het is dus zoeken en aftasten geblazen.
Dat wil gelukkig niet zeggen dat er geen handvaten te bedenken zijn om het ontwikkeltraject richting de business in te zetten. Het blijkt een kwestie van willen en kunnen. Je moet heel goed weten waar je naartoe wilt groeien en daarop blijven focussen. Tegelijkertijd moet je een goed beeld hebben van wat je kunt. Zowel bescheidenheid als zelfoverschatting zijn hierbij de valkuilen. Een beetje geduld wil ook nog weleens helpen. Een ontwikkelingstraject vergt nu eenmaal tijd en energie...
Dubbele boodschap
Verder moet je je ervan bewust zijn dat er vanuit het management vaak een dubbele boodschap afgegeven wordt. Aan de ene kant horen we vanuit de business ‘schoenmaker blijf bij je leest’, waardoor het glazen plafond nu juist ontstaat of in stand gehouden wordt. Aan de andere kant vereist het management dat finance in de vorm van business control actief bijdraagt aan het bottom line resultaat en meestuurt als copiloot. In plaats van gefrustreerd te raken over de tegenstrijdigheid van deze signalen, moet je juist de stap kunnen maken om te adviseren en te onderhandelen. Dat vereist een focus op krachtige en overtuigende soft skills.
It takes two to Tango
De taakafbakening is sterk afhankelijk van acceptatie door het algemeen management van de business unit en de vraag of de business controller een grotere rol verdient. Is de controller zelfbewust en proactief in zijn of haar handelen? Ook bij het verkrijgen van deze nieuwe positie en taken geldt het credo ‘it takes two to tango’.
Doe niet wat gevraagd wordt, maar wat nodig is
Meesturen is alleen mogelijk als de basis stevig staat. Processing en protecting vormen letterlijk het fundament om de stap naar guiding te kunnen maken! Het helpt enorm indien je je eigen zaken – lees: de transactionele en compliance taken – goed op orde hebt, alvorens je mag meesturen in de cockpit. Dat betekent dat je je moet toeleggen op efficiënte(re) rapportage, zodat je kunt focussen op business support. Transactionele taken dus zoveel mogelijk automatiseren en standaardiseren. Ook is het belangrijk om tijd te claimen om analyses te kunnen vertalen naar business kansen en zodoende te kunnen adviseren in strategische keuzes. Wat je partner vraagt, is niet altijd wat nodig is.
Wel is het zo dat finance steeds meer niet-traditioneel finance gerichte taken bij krijgt, zoals Project Management Office, Full Process Admin, IT project management. De business zoekt ook steeds vaker finance op om te helpen met procesverbeteringen. Finance wordt dit overigens alleen gegund als ze uitstekende Process skills laat zien.
Partnerschap
Opvallend daarbij is dat de business de standaardisatie van financiële basisprocessen en rapportages in eerste instantie frustreert, door juist maatwerk te verlangen van finance. Weer zo’n dubbele boodschap eigenlijk. Echter, door wendbaar te zijn, effectief te communiceren en deze business control volwassen in te vullen kan juist partnerschap ontstaan. Een sterke(re) relatie tussen het algemeen management en finance geeft een organisatie meer slagkracht.
Zelfonderschatting een mogelijke REM
Blijf je vooral bewust van het feit dat meesturen een middel is en geen doel op zich. Er zijn namelijk ook voorbeelden bekend waarbij business control helemaal opschuift naar aansturing van de business en je kunt je afvragen of dat dan nog effectief is. De business moet wel de drijvende kracht achter de acties blijven, waarbij de business controller meestuurt. Er is echt een verschil tussen jezelf naar voren schuiven en zelfoverschatting, om het zo maar eens te zeggen.
Voor zover het glazen plafond van de business controller überhaupt bestaat, is die heel goed te pareren. Hoeveel invloed je hebt, blijk je voornamelijk zelf in de hand te hebben. ‘The sky is the limit!’.
Een artikel van John Soetens (Associate Consultant Finance & Control), Hans Maeyer (Managing Director European Accounts) en Mario Cornel (Senior Project Consultant Finance & Control). Allen zijn werkzaam bij Resources Global Professionals.