Rebel: OV keten heeft baat bij joint passenger charters

Eenieder die weleens met het openbaar vervoer reist kent het wel. De rit in de trein is prima, zodra je er eenmaal inzit. Maar moet je overstappen; dan wordt het al lastiger. Een kaartje werkt niet op het vervolgtraject of het is niet duidelijk wat nou de snelste route van A naar B is. In opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Milieu deed adviesbureau Rebel onderzoek naar de ‘imperfecties’ in de mobiliteitsketen. Het advies: het opstellen van ‘joint passenger charters’.

Reizigerservaring
Het onderzoek – getiteld ‘Verder met het OV’ – stelt de reizigerservaring voorop en kijkt naar de knelpunten in het openbaar vervoer. Het probleem blijkt voornamelijk te liggen bij een inadequate aansluiting van verschillende OV-aanbieders. De ideale OV-wereld sluit dus niet aan bij de realiteit. Maar hoe ziet deze er dan wel uit? 

Reizigers hebben de voorkeur om met trein/tram/bus/metro zowel overdag als ’s nachts, doordeweeks maar ook in het weekend te reizen. Inclusief de onmiddellijke nabijheid van opstappunten zoals stations en haltes, die meer- en eenvoudig toegankelijk dienen te zijn. Om dit goed te doen verlopen is het van belang dat er tevens een perfect serviceproces is, waarbij men één kaartje uit een uniforme kaartjesautomaat koopt. Eventuele klachtenafhandeling geschiedt via één adres en telefoonnummer. Tot slot is er een volledig overzicht beschikbaar, waarin maximale reis- en prijsinformatie kenbaar is gemaakt in real time, inclusief informatie over voor- en natransport. 

Joint passenger charters
Rebel stelt voor de OV-keten te verbeteren door vervoerders regionale of landelijke ‘joint passenger charters’ te laten opstellen. De rechten van reizigers op het gebied van reisinformatie, tarieven en compensatie zouden reizigers een meer comfortabele reis moeten bieden. Het zou een soepeler geoliede machine moeten zijn, waarbij reizigers er niet stil bij hoeven te staan dat OV-aanbieders op z’n tijd te kampen hebben met tegenstrijdige belangen, regels en wetten. Indien dit niet lukt, moeten OV-autoriteiten stevigere eisen stellen aan reizen van deur tot deur. 

Gelijke kansen
Het probleem is echter dat de samenwerking tussen de verschillende OV-partijen nauwelijks tot niet tot stand wil komen, wat wel een vereiste is om reizigers een betrouwbare en gemakkelijke beleving van het openbaar vervoer te bieden. Dus moet er een aantal barrières weggenomen worden.

Dat de NS bijvoorbeeld nog te dominant is, biedt andere spelers op de markt geen gelijke kansen. Nog belangrijker is dat er vanuit een dergelijke positie niet prettig samengewerkt kan worden, wat resulteert in een minder goede dienstverlening over het OV-traject dan mogelijk. Maar ook regionale concessies, de toch wel complexe OV-chipkaart en het feit dat reisinformatie versnipperd is zorgen voor problemen. 

OV-keten
De oplossing ligt volgens Rebel bij een OV-keten. Hierbij zouden OV-aanbieders samenwerken om een gestroomlijnde OV-ervaring te manifesteren. Het monopolie op specifieke vervoersgebieden zou ook weggenomen moeten worden. Wanneer OV-autoriteiten deze exclusiviteit zouden wegnemen, ontstaat er ruimte voor meer persoonlijke marktinitiatieven in het voor- en natransport. 

De markt verbreden
Vervoerders vrezen er echter voor om verbeteringen aan te brengen, omdat dit hen meestal geld kost. Een ander idee is bijvoorbeeld dat ook andere partijen abonnementen kunnen aanbieden, zoals in andere markten gebruikelijk is. Dit is uiteraard niet in het voordeel van een partij als de NS. Rebel adviseert om in het belang van de reiziger na te denken of er eventueel wetten moeten worden aangepast, om dit toch te bewerkstelligen. 

Wat betreft reisinformatie en aanwijsborden zou de overheid ervoor kunnen kiezen om een eenvormige huisstijl uit te dragen voor alle zaken omtrent het openbaar vervoer. Dit maakt het gemakkelijker en overzichtelijker voor reizigers om van deur tot deur te reizen. Hiermee zouden incidentele reizigers gemakkelijker over te halen te zijn om voor het OV te kiezen. 

Om de nodige veranderingen teweeg te brengen is het van belang dat OV-aanbieders aan tafel gaan zitten bij het Nationaal Openbaar Vervoer Beraad. Een aantal partijen, waaronder Mobility Mixx, Radiuz en XXimo, worden nu nog door NS geblokkeerd om ook mobiliteitskaarten aan te bieden. Frequent het gesprek aangaan bij het NOVB zou er toe kunnen leiden dat dit in de toekomst mogelijk wordt.