Afghanistan
Het zal bijna geen Nederlander zijn ontgaan: vandaag en morgen vindt de ‘Nuclear Security Summit 2014’ plaats in Den Haag. Zo’n 60 regeringsleiders, waaronder de Amerikaanse president Barack Obama, en 5.000 hooggeplaatste regeringsfunctionarissen vergaderen twee dagen lang over hoe de risico’s op nucleair terrorisme kunnen worden verminderd. Ondanks alle media aandacht weet een kwart van de Nederlanders niet waar de nucleaire top over gaat.
In de aanloop naar de nucleaire top ondervroeg onderzoekbureau Motivaction bijna 1.500 Nederlanders naar hun kennis over het evenement. Opmerkelijk is dat 10% van de Nederlanders zich niet bewust is van het feit dat de Nuclear Security Summit in ons land plaatsvindt. Een kwart van de respondenten geeft aan niet te weten waar de top inhoudelijk over gaat: het voorkomen van terrorisme met nucleair materiaal.
De achtergrond: jaarlijks proberen criminele organisaties om op een illegale manier radioactief materiaal in hun bezit te krijgen. Volgens data van de IAEA is het aantal nucleaire incidenten (niet-geautoriseerd bezit, diefstal of verlies) in het afgelopen decennium fors toegenomen, van zo’n 60 incidenten in 2002 naar meer dan 100 incidenten anno 2014*.
Bovenop het toenemende aantal incidenten, constateerden veiligheidsdiensten in dezelfde periode ook een toenemend risico dat organisaties van plan zijn om radioactief materiaal in nucleaire wapens om te zetten. Mede naar aanleiding van deze trends besloten regeringsleiders in 2009 om nucleair terrorisme op te nemen in de politieke agenda. Het resultaat: Tijdens de ‘Nuclear Security Summits’ in Praag (2009), Washington (2010) en Seoul (2012) zijn diverse werkafspraken gemaakt om bijvoorbeeld de hoeveelheid nucleair materiaal terug te dringen en nucleair transport beter te beveiligen.
Tegenstanders
Het Motivaction onderzoek toont verder ook aan dat een grote meerderheid van de Nederlanders (76%) vindt dat de nucleaire top belangrijk is voor vrede, recht en veiligheid in de wereld. Toch krijgt de top in de politiek en media ook te maken met kritiek. Sceptici stellen dat de discussie over nucleair terrorisme voorbij gaat aan belangrijkere discussies.. Zo is de kans dat nucleair materiaal in handen komt van terroristen en vervolgens een nucleair wapen gebouwd wordt erg klein. Bovendien behoren twee van de grootste gevaren op dit vlak – Iran en Noord Korea – niet tot de genodigden, wat leidt tot vraagtekens over de effectiviteit van een eventuele slotverklaring. Tot slot wijzen critici naar overige kerngerelateerde thema’s die niet op de agenda staan, zoals kernontwapening en de toekomst van kernenergie.
Thuiswerken
Uit het onderzoek komt verder naar voren dat de top grote gevolgen heeft voor forensen in de regio Den Haag. Een kwart van de mensen die op 24 en 25 maart normaal gesproken in de regio zouden reizen blijft de komende twee dagen thuis. 60% tot 70% geeft aan wel gewoon op pad te gaan.
* De IAEA benadrukt bovendien dat de data gebaseerd is op geregistreerde gevallen, dus in werkelijkheid is het niet uit te sluiten dat het aantal incidenten nog hoger ligt.
