10 jaar overnames in de farmasector goed voor $2.400 miljard
De afgelopen tien jaar is in de farmaceutische industrie voor meer dan $2,4 biljoen uitgegeven aan fusies en overnames. Hiermee is de branche jaarlijks goed voor rond de 9% van de totale wereldwijde M&A activiteit.
De markt voor fusies en overnames heeft de afgelopen jaren een sterk herstel laten zien. Volgens data van Mergermarket komt de wereldwijde M&A activiteit in 2016 neer op een totale waarde van $3,2 biljoen, verdeeld over ruim 17.000 deals. Ondanks een aantal politieke schokgolven die de economische omstandigheden hebben opgeschud, en een daling van de totale waarde van 18% ten opzichte van 2015, was afgelopen jaar als nog het op twee na beste jaar voor fusies en overnames sinds 2007. Na 2007 ($3,7 biljoen) en het uitbreken van de crisis kwam de wereldwijde M&A-activiteit niet boven de $2,5 biljoen uit, met 2009 als dieptepunt met een waarde van $1,7 biljoen. In 2015, het beste jaar van het afgelopen decennium, lag de waarde met $3,96 biljoen ruim 2 keer zo hoog.
Noord-Amerika bleef in 2016 het hoofdpodium voor het fusie- en overnamelandschap, in zowel de totale waarde als het aantal deals. Met een waarde van bijna $1,5 biljoen verspreid over 4.951 deals zijn de VS en Canada samen goed voor 47,5% van de wereldwijde markt. Dit was het op een na hoogste bedrag aan fusies en overnames in de regio in de afgelopen tien jaar, met 2015 (5.298 deals, $1,9 biljoen) als enige jaar waarin deze aantallen overtroffen werden.
In Europa lijkt de fusie- en overnamemarkt flink te hebben geleden onder de golf van politieke onzekerheid die in 2016 het continent aandeed. De Europese M&A-markt bereikte afgelopen jaar een waarde van $797,4 miljard verspreid over 6.756 deals – in waarde ongeveer een kwart van de wereldwijde markt. Dat is ruim 10% minder dan in 2015 toen $888,7 miljard werd uitgegeven aan ongeveer evenveel deals. Ook in dat jaar kromp de markt voor Europese fusies en overnames met 2,8% ten opzichte van een waarde van $914,3 in 2014. De hoogste M&A-waarde van het afgelopen decennium werd in Europa gerealiseerd voor de crisis – in 2007 had de Europese markt een recordwaarde van $1,5 biljoen.
Ondertussen heeft Pacifisch Azië een steeds groter deel van de markt naar zich toegetrokken. De regio (excl. Japan) was afgelopen jaar goed voor 20,3% van de wereldwijde waarde met een bedrag van $658,8 miljard. Ten opzichte van het totaal in 2007 ($343,4 miljard) is dat bijna het dubbele.
Farmaceutische sector
Een sector die door de jaren heen opvalt vanwege het aantal grote en megadeals is de farmaceutische, medische en biotechnologische industrie. Als gevolg van de megadeals in de sector bedroeg het marktaandeel van de farmaceutische industrie de afgelopen tien jaar gemiddeld 8,75%. Vooral in 2009 en 2014 was de farmaceutische sector wereldwijd goed voor relatief grote bedragen – met respectievelijk $227,7 miljard en $379,9 miljard nam de sector die jaren maar liefst 13,1% en 11,7% van de wereldwijde M&A-waarde voor zijn rekening.
In 2015 bereikte de farmaceutische sector zijn hoogste waarde in de afgelopen 10 jaar met $392,4 miljard – net iets minder dan 10% van de wereldwijde M&A activiteit. Afgelopen jaar daalde de wereldwijde waarde van de markt naar $274 miljard. De daling was voornamelijk te wijten aan een daling van de waarde in de Noord-Amerikaanse markt – waren de VS en Canada in 2015 goed voor bijna $300 miljard, in 2016 daalde de waarde met 41% naar $177 miljard. Desondanks staat in de top 5 grootste deals in de VS van afgelopen jaar op de vijfde plek een megadeal in de farmaceutische sector – de overname van Baxalta Inc door het Ierse bedrijf Shire Plc bracht $35.2 miljard in het laatje.
Ondertussen zorgde een toename in fusies en overnames in de Europese farmaceutische wereld voor een groei van 72% in waarde van $33 miljard naar $57 miljard. Daarmee was de farmaceutische industrie goed voor 7,1% van de Europese M&A-markt. In Japan, een relatief kleine markt op farmaceutisch front, vond een ruime verdubbeling in waarde plaats van $2,9 miljard naar $7,3 miljard. De grote stijging is te verklaren door een megadeal in de Japanse farmaceutische wereld – Canon Inc kocht Toshiba Medical Systems Corporation van Toshiba Corporation voor een bedrag van $5,9 miljard. Daarmee was het de op-een-na grootste deal in Japan vorig jaar.
Top 10 deals aller tijden
De deal tussen Canon en Toshiba valt echter in het niet bij de grootste farmaceutische fusies en overnames aller tijden. Op basis van data van persbureau Bloomberg blijkt dat de grootste overname in de farmaceutische wereld ooit heeft plaatsgevonden in 1999. In dat jaar nam Pfizer landgenoot Warner Lambert over voor een bedrag van €84,3 miljard. De Amerikaanse koper, en het grootste farmaceutische bedrijf ter wereld volgens Forbes, komt nog tweemaal terug in de top 10 grootste transacties met de overname van Pharmacia in 2002 (#3) en van Wyeth in 2009 (#7) voor respectievelijk bedragen van €63,8 miljard en €48,9 miljard. Op de tweede plek staat het Britse concern Glaxo Wellcome met eveneens een oude deal, namelijk de fusie met landgenoot Smithkline Beecham in 2000 met een waarde van €71,7 miljard. Tot de dag van vandaag is het fusiebedrijf het op vijf na grootste farmaceutische bedrijf ter wereld. Sanofi staat op de vierde plek met de Sanofi-Aventis deal uit 2004 voor €58,6 miljard.
Dat dergelijke mega-miljardendeals in de farmaceutische wereld niet alleen een ding van het verleden zijn, blijkt uit de #5 deal in de lijst. De overname van Amerikaans multinationaal biotechnologisch bedrijf Monsanto door het Duitse farmaceutisch en chemisch concern Bayer voor een bedrag van €58,2 miljard vond afgelopen jaar plaats. De deal stond op de tweede plek van VS-megadeals in 2016 en wordt door Mergermarket onder de industriële en chemische sector gerekend. Amerikaanse farmaceut Allergan staat twee keer in de lijst, twee keer als overnamedoel op #6 en op #10. In het eerste geval werd het concern overgenomen door Actavis, maar werd de naam Allergan gekozen om het fusiebedrijf voort te zetten. In het tweede geval werd een divisie van Allergan overgenomen door Teva Pharmaceutical in 2015.
AbbVie, een afsplitsing van het Amerikaanse Abbott Laboratories, ontstond in 2011 doordat het farmaceutische bedrijf werd losgekoppeld van de overige activiteiten. Met de opsplitsing was een bedrag gemoeid van €43,1 miljard en staat daarmee op de achtste plek. Merck & Co. eveneens een van de top-5 spelers in het internationale farmaceutische landschap pakt de negende plek met de overname van Schering-Plough in 2009.
Recentelijk heeft de farmaceutische wereld er weer een nieuwe grote miljardendeal bijgekregen. Eerder in januari 2017 werd bekend dat het Amerikaanse Johnson & Johnson een succesvol overnamebod heeft gedaan op het Zwitserse Actelion van bijna €28 miljard. Daarmee komt de deal volgens het lijstje van Bloomberg op de 13e plek van grootste fusies en overnames in de farmaceutische sector ooit.