Foodhal concept in opkomst in Nederland, vooral in Amsterdam

Nederland telt vandaag de dag vier grote foodhallen, maar de komende jaren zal dit aantal volgens nieuw onderzoek toenemen. Foodhallen worden steeds meer gezien als een ontmoetingsplek, of zelfs een avondje uit. Amsterdam is de belangrijkste plek voor de 'foodster hippies'.

Een foodhal is een overdekte verzameling eetkramen, waar gerechten worden besteld door middel van counterverkoop, die daarnaast beschikt over één gezamenlijke zitruimte. Een andere belangrijke voorwaarde is dat het belangrijkste motief van bezoekers eten en drinken is. Om in kaart te brengen hoe het concept aanslaat in Nederland besloot Van Spronsen & Partners, een adviesbureau dat zich focust op horeca-advies, onderzoek te doen naar foodhallen in ons land. 

In Nederland zijn er volgens het onderzoek vier faciliteiten* die aan deze definitie voldoen. De eerste was Foodhallen, een foodhal in Amsterdam die opende op 21 oktober 2014. “Inmiddels is te zeggen dat dit de eerste succesvolle foodhal van Nederland is”, aldus Bram Kosterink, adviseur bij Van Spronsen & Partners. Naast Foodhallen zijn ook twee andere Nederlandse foodhallen gevestigd in onze hoofdstad, World of Food en Market 33. De vierde gelegenheid die zichzelf een foodhal mag noemen volgens het onderzoek is het Fooddock in Deventer. Naast de vier volledige foodhallen, zijn er ook nog vier gelegenheden die net niet helemaal voldoen aan de definitie. Dit zijn de Yada Yada Market in Amsterdam, de Markthal en Fenix Food Factory in Rotterdam en De Pier in Scheveningen.

Het verdienmodel van een foodhal bestaat er vaak uit dat de eetkramen huur betalen aan de foodhalondernemer, maar dat zij hun eigen omzet verder mogen houden. De foodhalondernemer haalt daarnaast inkomsten uit een centrale bar, waar bezoekers drinken kunnen kopen – de foodunits verkopen over het algemeen zelf geen drinken.

Hoewel het voordelig is dat de risico’s van voedselverkoop voor de huurders van de eetkramen zijn, zijn er ook risico’s verbonden aan het verdienmodel, schrijven de onderzoekers. Zo brengt de verhuur aan externe partijen het gevaar van leegstand met zich mee. “Belangrijk is een reservelijst met ondernemingen die graag het gat opvullen”, aldus Kosterink. Ook bestaat er het gevaar dat er spanningen ontstaan tussen verschillende betrokkenen. Kosterink adviseert: “Zaken als openingstijden, afbakening van zitplaatsen, nakomen van operationele afspraken en de overall promotie van de ruimte dienen contractueel te worden afgestemd.” Tot slot zijn niet alle foodunits hetzelfde of gelijkgestemd. “Dit houdt in dat niet elke foodunit even goed draait als de ander. Het gevaar is dat het totaalconcept hierdoor wordt beïnvloedt”, legt Kosterink uit. “Belangrijk hierbij is een testfase met aansluitend een evaluatie met als mogelijke uitkomst beëindiging van de samenwerking met bepaalde foodunits.”

De onderzoekers concluderen dat een foodhal steeds meer een plek wordt om elkaar te ontmoeten. “De foodhal is niet alleen een plek om wat te eten. Het is een plek om te ontmoeten. Waar voorheen de 25+-er koos voor een club of kroeg als ontmoetingsplek, wordt dit langzaam ingenomen door locaties als een foodhal. De muziek, grote bar en de eetkramen maken dat de foodhal wordt gezien als een avondje uit”, aldus Kosterink. 

Als gevolg van deze ontwikkeling verwachten de onderzoekers dat het aantal foodhallen in Nederland de komende jaren zal toenemen. Geruchten gaan al over een vierde foodhal in Amsterdam en ook in Eindhoven zou de opening van een foodhal op de planning staan. Doordat het concept nog niet wijdverspreid is, is er veel ruimte in de markt. Vooral grote leegstaande gebouwen die zich bevinden in de grootste 21 steden van Nederland zouden volgens de onderzoekers mooie locaties zijn voor het concept.

* Eerder in augustus opende Market 33 haar deuren, in een pand van 700m2 aan de Zuidas. Eigenlijk zou dit de vijfde foodhal in Nederland worden, maar onlangs werd Amersfoortse foodhal Amicitia Food Village failliet verklaard. De foodhal bestond op dat moment zo’n zes maanden.