20 drukste/langste spitsen en duurste files van Nederland

De meteorologische winter is inmiddels van start gegaan, en dus is het fileseizoen weer begonnen. Zo stond er vorige week nog meerdere keren ruim 400 kilometer aan file door het land. Maar zo erg als 15 januari 2013, toen er op het hoogtepunt 1.000 kilometer aan files werd genoteerd, is het nog niet geworden. Lange files worden voornamelijk veroorzaakt door sneeuwval tijdens de spitsuren, blijkt uit een analyse. Niet alleen zorgen verkeersopstoppingen voor veel ergernis, ook brengen ze een grote kostenpost voor het bedrijfsleven met zich mee.

De Nederlandse snelwegen hebben vaak een overmaat aan verkeer te verwerken, wat leidt tot files, verkeersopstoppingen of traag rijdend verkeer. Vooral in de ochtend- en avondspits is het druk op de wegen, maar als het weer dan ook nog tegenwerkt of er ongelukken gebeuren als gevolg van gladde wegen, dan raakt het snelwegennetwerk al helemaal verstopt. De ANWB houdt sinds 1999 een lijst bij van de drukste spitsen die Nederland ooit gezien heeft, aan de hand van verkeersinformatie van Rijkswaterstaat en de Wegenwacht.

Sneeuwval

De grootste boosdoener in de top 20 drukste spitsen in Nederland is sneeuw. De witte neerslag speelde in maar liefst 15 van de drukste spitsen een rol. De andere 5 files werden mede veroorzaakt door heftige regenval, waarvan één keer in combinatie met windstoten en onweer (#12: 26 mei 2009).

De drukste spits ooit is genoteerd op 15 januari 2013 toen er een totale filelengte ontstond van 1.007 kilometer in de ochtendspits door sneeuwval in het zuidwesten van het land. Dit is ook meteen de meest recente top 20 notering, de rest van de drukste avond- en ochtendspitsen dateren langer geleden. Op de tweede plek staat de oudste drukke spits in de lijst met een totaal aantal filekilometers van 975 op 2 februari 1999. Ruim een week later was het nog een keer raak, toen op 10 februari dat jaar 567 kilometer file ontstond door winterweer, de #20 in de lijst. Naast de nummer 1 en 2 zijn er nog vier spitsen geweest waarin meer dan 800 kilometer file ontstond, in maart 2008, november 2010 en 2005, en februari 2012.

Duurste vertragingen

Voor individuen zorgen files voor veel ergernissen, voor het bedrijfsleven komt daarbovenop nog bij dat het schade oplevert. Een analyse van een recente dataset van verladersorganisatie EVO, Transport en Logistiek Nederland (TLN) en kennisinstituut TNO geeft inzicht in hoeveel schade de verkeers-opstoppingen op de Nederlandse snelwegen veroorzaken voor het bedrijfsleven. Files die het afgelopen jaar ontstaan zijn op het traject Galder-Batadorp op de A58 hebben de meeste economische schade opgeleverd voor het Nederlandse bedrijfsleven. Met €8,4 miljoen schade is dit traject veruit het duurste filetraject, gevolgd door Kleinpolderplein-Terbregseplein (A20) met €7 miljoen schade, en Ypenburg-Kleinpolderplein (A13) met €6,9 miljoen.

Hierna zijn er nog zes trajecten waar de jaarlijkse schade oploopt tot meer dan €6 miljoen, maar daarna wordt de schade al veel kleiner. De top 10 wordt gesloten met traject Deil-Empel (A2) goed voor een economische tegenvaller van €3,8 miljoen, en aan het einde van de top 20 staat Terbregseplein-Ridderkerk (A16) met €2,3 miljoen schade. Met vier noteringen in de top 20 is de A2 de snelweg met de meeste kostbare files, gevolgd door de A1 en de A12 beide met drie noteringen. De A1 noteringen (€15,5 miljoen) zijn bij elkaar opgeteld echter duurder dan de vier duurste filetrajecten op de A2 (€13,1 miljoen).

De data toont aan dat de top 20 filegebieden goed zijn voor een schadepost van €93 miljoen, hierbij dient rekening gehouden met het feit dat de onderzoekers met name de impact op de logistieke sector in kaart hebben gebracht (impact op vrachtverkeer). De daadwerkelijke kostenpost – denk aan alle ondernemers die lange tijd vastzitten – ligt dus veel hoger.