Magnus Energy betrokken bij mijlpaal in Europese energiemarkt
Afgelopen week hebben netbeheerders en energiebeurzen een nieuwe methode gelanceerd voor de koppeling van de energiemarkten in Centraal-West Europa. In een systeem waar de prijs de energiestroom tussen landen bepaalt, ook wel bekend als ‘flow based market coupling’, zal naar verwachting de gemiddelde prijs van elektriciteit dalen, waarbij de eerste effecten binnen enkele maanden zichtbaar zullen zijn. Het complexe project werd gerealiseerd door een consortium van dertien organisaties uit zes landen, onder begeleidingvan Magnus Energy.
De afgelopen tien jaar behoort de integratie van de elektriciteitsmarkt tot een van de belangrijkste pijlers van het energiebeleid van de Europese Unie. Door integratie en capaciteitsmanagement te bevorderen mikt de EU op het optimaliseren van de energiestromen, wat uiteindelijk moet leiden tot lagere energieprijzen en een duurzamer systeem.
Acht jaar geleden werd de eerste grote stap gezet toen Europese stakeholders – overheden, toezichthouders, transmissie systeembeheerders, energiebeurzen en andere energie-gerelateerde spelers – een overeenkomst sloten, waarbij zij de belangrijkste contouren definieerden voor een ambitieus marktkoppeling-programma.
In juni 2007, na het ondertekenen van een Memorandum of Understanding (MoU), ging het impactvolle programma van start.
Met het nieuwe programma wordt internationale uitwisseling van elektriciteit sterk verbeterd, vanuit Duitsland, Frankrijk, België, Nederland en diverse overige landen in Centraal-West-Europa. Ook wordt de integratie van hernieuwbare energieën in de energievoorziening bevorderd.
Het programma bestaat uit twee belangrijke fases. Allereerst moet marktkoppeling plaatsvinden, een proces dat sinds 2010 operationeel is. De koppeling van de elektriciteitsmarkten heeft de efficiëntie van energieverhandeling geoptimaliseerd, daarnaast de coördinatie tussen netwerkbeheerders verbeterd, en ook de veilingregels rondom de toewijzing van capaciteit geharmoniseerd. Het systeem werd gebaseerd op de zogeheten ‘Available Transmission Capacities’ (ATC-methode), een aanpak die de buitenlandse transmissiecapaciteit tussen markten toewijst, rekening houdend met de fysieke limieten van een landelijk netwerk (bepaald door de nationale transmissie systeembeheerders).
Het resultaat: kleinere prijsverschillen tussen de gekoppelde markten en socio-economische voordelen voor bedrijven en consumenten.
Flow-based marktkoppeling
De volgende fase van het programma bestond uit het ingebruiknemen van een rigoureuzer en verregaand systeem voor het uitwisselen van elektriciteit. Getiteld ‘flow-based market coupling’ houdt het verbeterde systeem rekening met alle buitenlandse verbindingen tussen rasters om de capaciteit te maximaliseren, waardoor de prijsconvergentie “significant verbetert”, aldus de initiatiefnemers.
Twee belangrijke pijlers staan aan de basis van de efficiëntere berekeningsmethode: enerzijds een uitgebreider en een qua capaciteit meer up-to-date model, waardoor elektriciteitsprijzen de werkelijke status van de energienetwerken beter weerspiegelen, anderzijds een betere integratie van de (volatielere) hernieuwbare energieproductie.
Mijlpaal
Vorige week, op 20 mei, werd de flow-based aanpak gelanceerd, volgens de Europese Unie een “enorme” mijlpaal richting de ambitie van één Europese elektriciteitsmarkt tegen 2020. Met de ingebruikname van het systeem lopen grensoverschrijdende energiestromen veel eenvoudiger, en vloeit energie over het algemeen naar de locatie waar prijzen het hoogst liggen. Zo kan bijvoorbeeld windenergie opgewekt door Duitse turbines ervoor zorgen dat in Nederland geen gascentrales hoeven te draaien.
De komende maanden zullen ook de voordelen voor consumenten duidelijker worden. Ter vergelijking: Duitsland hanteert de laagste energieprijzen binnen de Centraal-West-Europese regio, met een gemiddeld ‘day-ahead’ tarief van €32,11 per megawattuur in het afgelopen jaar, blijkt uit data. In Frankrijk ligt dat tarief op €36, in Nederland op €41,35 en in België op €43,46.
Volgens Energy Brainpool, zouden de prijzen in België – in het geval van marktkoppeling – 8.7%, en in Nederland 5.8% lager zijn geweest. Volgens het in Berlijn gevestigde onderzoeksbureau zal het effect waarschijnlijk geleidelijk aan zichtbaar worden, niet van het ene op het andere moment – maar wel op de middellange of lange termijn.
“We zijn trots op de live-gang en de ingebruikname van de nieuwe methode die – tegen de achtergrond van de toenemende uitdagingen die de schommelende marktomstandigheden veroorzaken – zorgt voor verdere integratie van de Europese markt”, zegt Wim Michiels, voorzitter van de CWE Flow-Based stuurgroep.
Consortium management
Het complexe programma, waar zo’n 160 mensen in 6 landen bij betrokken zijn, werd gerealiseerd door een consortium van negen organisaties*, en ondersteund door Magnus Energy.
“Onze consultants hebben ervaren hoeveel inspanning het heeft gekost om dit punt te bereiken en we zijn dankbaar dat we hebben kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van een Europese energiemarkt”, aldus Alexander van der Mark, adviseur bij Magnus Energy en Program Director van het programma.
Het Nederlandse consultancykantoor was verantwoordelijk voor de opzet en het bemannen van de Programma Management Office (PMO) – de entiteit die de diverse werkstromen managede en zorgde dat de resultaten binnen budget en tijdskaders werden behaald. Ook ondersteunde Magnus Energy bij de besluitvormingsprocessen, door op te treden als kwartiermaker, te zorgen voor eerstelijns-arbitrage en bovendien door het projectteam te voorzien van de benodigde programmamanagement vaardigheden en - tools
Vanuit een IT-perspectief speelden de consultants nog een belangrijke rol. Zo evalueerden zij bedrijfsprocessen en IT-oplossingen en ondersteunden ze bij de uitrol van het IT-systeem – van ontwerp tot implementatie. Terugkijkend op de transformatie stelt Michiels dat Magnus Energy een “kritische rol” heeft gespeeld om het project te laten slagen. “De consultants hielden rekening met de belangen en prioriteiten van elke organisatie en zorgden ervoor dat we voortgang boekten.”
* Amprion, APX, Belpex, Creos, Elia, EPEX SPOT, RTE, TenneT en Transnet BW.
