De vijf grootse mythes over werken in consultancy

Management consultancy wordt al decennia lang gezien als een van de meest favoriete branches voor starters en ervaren professionals. De sector wordt doorgaans geassocieerd met prestigieuze en high-impact opdrachten, hoge salarissen, internationale reizen en luxe behandeling. Maar als je deze verhalen via vrienden, alumni of zelfs de TV-serie ‘House of Lies’ als een bron van waarheid ziet, is er een goede kans dat je bent misleid. Zeker, sommige mythen hebben een stukje waarheid in zich, maar anderen zijn pure fictie. Consultancy.nl presenteert een overzicht van de vijf meest gangbare mythes waarover consultants veel vragen krijgen, en de waarheid over hoe het leven van een doorsnee management consultant er echt uitziet.

1. Mijn klant. De CEO

Veel mensen geloven dat management consultants exclusief werken met het executive team en dikke vrienden zijn met de CEOs van grote organisaties – wat een goudmijn zou betekenen ten aanzien van de contacten binnen de industrie. Hoewel dit van toepassing kan zijn voor bepaalde projecten, of als je op een meer senior niveau acteert, is dit over het algemeen geen realiteit voor de meeste organisatieadviseurs. Wat veel vaker voorkomt is dat consultants op een dagelijkse basis samenwerken met managers verantwoordelijk voor business unit (vaak Vice Presidents), afdelingshoofden of manager-level klanten.

2. Leven als een rockster

Iedereen heeft een beeld van consultants, die de wereld over reizen, uitsluitend in business class, eten bij vijfsterren restaurants, en een glamoureuze levensstijl erop nahouden, en dat allemaal op kosten van de zaak. Hoewel dit deels waar is – adviseurs die veel internationaal werken kunnen rekenen op een hoop frequent flyer miles en genieten zo nu en dan van een goed diner – moet de waarheid enigszins worden bijgesteld.

De kans is namelijk net zo groot dat een consultant in een 2** hotel eindigt in een kleine stad, waarbij een Big Mac binnen een straal van 10 km het dichtst in de buurt komt van een dergelijke chique maaltijd. Voeg daar de talloze uren aan toe dat een consultant in een krap vliegtuigstoeltje zijn Excel spreadsheets prepareert, en de absurd vroege ochtendvluchten – dan verdwijnt al snel het beeld dat een consultant een week lang bij het zwembad van een vijf sterren resort ligt te relaxen.

3. Nachten lang doorwerken

Er wordt vaak gedacht dat consultants krankzinnige uren draaien – en de zon bij wijze van spreken twee keer zien ondergaan alvorens er geslapen kan worden. Ook hier geldt een kern van waarheid: Er zijn zeker projecten die veel extra uren op kantoor verlangen, maar in de regel komen consultants gewoon thuis voor middernacht, zelfs bij de meest intensieve projecten.

Recent onderzoek van Consultancy.nl en Berenschot gehouden onder meer dan 700 adviseurs toont aan dat er gemiddeld genomen bijna tien uur per week wordt overgewerkt in de branche. In strategy consulting ligt de druk aanzienlijk hoger, daar wordt volgens de respondenten wekelijks 20 uur additioneel gewerkt.

Een van de fijne aspecten van consulting is dat er vaak van projecten wordt gewisseld, zodat als er lange uren gemaakt worden, dit waarschijnlijk van korte duur zal zijn en niet de norm zal vormen tijdens de consultingcarrière. Ook hebben consultants vaak na afronding van een project – mits ze niet meteen worden doorverkocht – de mogelijkheid om minder uren te draaien. Kortom: management consultancy is weliswaar een work-hard play-hard omgeving, maar absoluut niet zo slecht als de mythes doen geloven.

4. Up or out

Een andere vaak gehoorde mythe is dat consultingorganisaties meedogenloos en übercompetitief zijn. Hoewel de meeste bedrijven een ‘up or out’ beleid hanteren – wat betekent dat een consultant ofwel promotie maakt of het bedrijf moet verlaten – en een consultant omgeven wordt door mensen die net zo ambitieus en getalenteerd zijn de consultant zelf – kleven er kanttekeningen aan dit verhaal.

De waarheid is dat ‘up or out’ niet is ontworpen om van goede mensen af te komen; het is in de eerste lijn een mechanisme dat ervoor zorgt dat mensen niet in een loopbaan blijven hangen als ze daarin niet passen. Als een consultant werk levert van hoge kwaliteit, goed werkt in teams en van consulting houdt, dan is er geen reden tot vrees. En aangezien de collega’s net zo ambitieus en getalenteerd zijn als de consultant zelf is de kans groot dat  goede vriendschappen gesmeed worden, die fungeren als een ondersteunend netwerk om succesvol te zijn. Aangezien elke organisatie (en zelfs elke kantoorlocatie) een unieke cultuur heeft, en sommige nu eenmaal meer geneigd zijn om aan het gesuggereerde beeld te voldoen, is deze mythe toch meer fictie dan waarheid.

5. Je vertellen hoe laat het is

Een laatste mythe is dat consultants “je horloge stelen en jou vertellen hoe laat het is” – wat betekent dat consultants advies zouden geven, waarvan de klant zelf al op de hoogte was. Deze mythe ligt echter ver weg van de waarheid.

Consultants lossen de moeilijkste vragen op voor de grootste wereldwijde organisaties, vragen die klanten vaak niet zelf aankunnen (waarom worden ze anders ingehuurd?). Zo worden consultants bijvoorbeeld door overheden ingehuurd om de bankencrisis op te lossen of om nieuw beleid op te stellen, en door bedrijven gevraagd om overnames te begeleiden of kostenbesparingen te realiseren. Dit zijn vaak vragen waarvoor er geen ‘horloge’ bestaat, dus moeten er talloze uren geïnvesteerd worden om de juiste data te verzamelen, deze te analyseren, en deze om te zetten in bruikbare informatie die de klant direct kan helpen. Uiteraard kunnen adviseurs bogen op een reeks van bekende methodologieën, deliverables, best practices en templates – toch kan de hoeveelheid denkwerk, passie, en pure werkinzet van consultants in veel gevallen fantastische resultaten opleveren voor hun klanten, waardoor ook deze mythe met een korrel zout genomen moet worden.