De eerste 90 dagen succesvol doorkomen als nieuwe CFO
“Als nieuw aangestelde CFO is het eerste kwartaal cruciaal”, betoogt Imke Lampe, partner bij Heidrick & Struggles. In dit artikel legt ze niet alleen uit waarom dat zo is, maar deelt vooral waardevolle tips om deze periode als financieel eindverantwoordelijke succesvol door te komen.
De eerste drie maanden zijn van essentieel belang om je nieuwe collega’s, werkzaamheden en verantwoordelijkheden te doorgronden. Die periode geslaagd doorkomen is vaak een garantie voor succes.
Bij het aanstellen en het begeleiden van nieuwe CFO’s ben ik veel succesvoorbeelden tegengekomen. Hoe zij dit hebben gedaan in de eerste 90 dagen, leg ik graag uit aan de hand van enkele tips.
Ik herinner me een anekdote van een nieuwe CFO van een Nederlands beursgenoteerd bedrijf. Hij liep tijdens zijn eerste dagen door de gang met een senior manager en besprak met hem wat hij graag zou veranderen. Tot zijn schrik was het twee dagen later daadwerkelijk doorgevoerd. Hij had zich niet gerealiseerd dat medewerkers direct doen wat je zegt als jij de leiding hebt.
Daarom is mijn eerste advies aan CFO’s om zoveel mogelijk collega’s in alle lagen van de organisatie te spreken en dan vooral te luisteren. Eerst absorberen, dan pas ventileren. Bijt op je tong die eerste 90 dagen.
Veel kandidaten die voor het eerst CFO zijn, hadden daarvoor een rol als Group Controller, Divisie CFO of Head of Treasury. In die rol konden zij sparren met veel collega’s. Maar als CFO ben je eindverantwoordelijk en spar je met de CEO en wellicht andere boardleden en de Chair van de Audit committee.
Match met de CEO...
Een belangrijk vereiste voor een CFO is daarom dat je een goede match bent met de CEO. Als CFO ben je zijn of haar sparringpartner: één van de weinigen die tegengas kan bieden en strategisch een bijdrage kan/moet leveren. Het is zaak om veel tijd in deze rol te steken. Zorg dat je makkelijk bij elkaar binnenloopt en iedere dag even incheckt bij elkaar.
Als ‘challenger’ is een goede persoonlijke match met de CEO een belangrijk criterium. Dit betekent niet dat jullie elkaars kopie moeten zijn. Zo heeft een heel commerciële CEO die over iedereen heen walst iemand naast zich nodig die stevig genoeg in de schoenen staat om daar tegenin te gaan.
... maar wees geen ivoren toren-CFO
Sponsoren zijn kenmerkend voor succes in je eerste maanden als CFO. Daarmee bedoel ik collega’s, of een externe mentor, die je inzicht geven in de belangrijkste beslissers van de organisatie. Vind iemand voor data-inzichten en een ander die een kijk op personeelszaken heeft. Houd er rekening mee dat iedere persoon (collega) een andere aanpak vereist.
“Bijt op je tong die eerste 90 dagen.”
Betrek ten slotte collega’s bij wat je doet. Zorg dat je als nieuwe CFO frequent je gezicht laat zien en maak makkelijk een praatje. Niet alleen met de CEO, maar met iedereen in je team en organisatie. Word geen ivoren toren-CFO.
Bedrijfscultuur
Afhankelijk van het bedrijf kom je als CFO terecht in een heel complex veld van stakeholders. Denk aan aandeelhouders, investeerders en politieke en sociale betrokkenen. Voor een beursgenoteerd bedrijf betekent dat iets anders dan bij private equity of een familiebedrijf.
Let er bij je rapportages daarom ook op dat ze zo eenvoudig mogelijk zijn. Niet iedereen heeft een financiële achtergrond. Zorg ervoor dat je weet wat de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen of Raad van Toezicht van je verwachten.
De volle breedte
Een groot risico dat CFO’s lopen is dat ze te veel de diepte induiken en niet de breedte opzoeken om écht die sparringpartner van de CEO te worden. Je moet continu in- en uitzoomen: een helicopterview hebben en tegelijkertijd oog voor detail, en je cijfers kennen.
Die stap naar de volle breedte van het vak is voor veel CFO’s nieuw. En daar horen ook thema’s als digitalisering en ESG bij. Zeker nu de rapportages over de impact van de organisatie op mens en klimaat en beslissingen over investeringen in duurzaamheid onderdeel zijn van je takenpakket.
Een juiste analyse
Tijdens de eerste 90 dagen ben je nieuw en kun je nog elke vraag stellen die je maar wilt. Over het bedrijf, de business, het team, de systemen en de processen. Geen vraag is te gek in deze beginfase. Zolang je dit maar opvolgt met een goede analyse.
“Vakkennis kun je ontwikkelen, maar als je niet doorhebt hoe het er in een bedrijf aan toegaat, ben je verloren.”
Na de eerste drie maanden moet je je prioriteitenlijstje klaar hebben en weten wat je gaat doen. Aan de slag met finance 2.0, een ERP-systeem implementeren of een nieuwe treasurer inhuren: de CEO en Raad van Commissarissen verwachten een onderbouwd plan.
Ken je sterke en ontwikkelpunten
Het mag duidelijk zijn dat je als CFO capabel bent, maar je hoeft geen alleskunner te zijn. Als je maar weet wat je ontwikkelpunten zijn en zorgt dat je goede mensen om je heen verzamelt om jou aan te vullen. Creëer een goed, complementair team.
Wij analyseren kandidaten niet alleen op hun sterke, maar ook op hun ontwikkelpunten. Laat jezelf daarin coachen.
Vóór de 90 dagen
Ook voordat je eerste 90 dagen van start gaat moet je je realiseren of je als CFO de juiste match bent. Onderschat hierbij het belang van de werkomgeving niet. Bedenk of het om een sector of industrie gaat waar je energie van krijgt. Je moet het wel leuk vinden om je te verdiepen in de business, wil je een bedrijf van de grond krijgen. Waar een CEO vaak gebonden is aan een sector, switcht een CFO vaker: van telecom naar windenergie naar pharma. Veel is mogelijk, mits het bij je past.
Niet alleen met de sector, maar ook met de cultuur is een fit cruciaal. Een mismatch hiermee is de belangrijkste reden van falen. Vakkennis kun je ontwikkelen, maar als je niet doorhebt hoe het er in een bedrijf aan toegaat, ben je verloren. Je moet de emotionele intelligentie hebben om je naar een cultuur te voegen.
Daarom laat ik kandidaten vaak assessments doen en met veel mensen in de organisatie praten voordat ze besluiten de overstap te maken. Soms hebben ze ook gesprekken met een psycholoog die wij in dienst hebben als onderdeel van hun assessment.
We weten dan bijvoorbeeld: dit is een leider die goed floreert in een ondernemende omgeving waar hij zelf de lijnen uit kan zetten. Of: dit is iemand die goed past in een wat grotere organisatie. Soms komen kandidaten er dan achter dat een bedrijf voor hen te hiërarchisch is of dat ze niet passen bij een familiebedrijf.
Begeleiding tijdens de eerste 90 dagen
Om de eerste 90 dagen van een CFO te laten slagen, ben ik zelf betrokken bij diens onboarding. Soms als onderdeel van het onderhandelen van het aanbod, maar ook informeel begeleid ik de kandidaat graag. Zo bel ik zelf voor iemand begint en stel ik de vraag: hoe ga je het aanpakken?
Na de eerste drie maanden ga ik vaak even lunchen met de CFO, om learnings/ervaringen van de afgelopen periode te bespreken. Daarna kan ik het loslaten en is de CFO helemaal klaar voor zijn nieuwe werkgever.
Imke Lampe studeerde bedrijfskunde en culturele antropologie en werkt als partner bij Heidrick & Struggles. In die rol adviseert ze Raden van Bestuur en Raden van Commissarissen bij het aanstellen van CEO’s, CFO’s en andere C-suite professionals. Zelf werkte ze jaren bij ING, voordat ze leiderschapsconsultant werd.
