Gupta: Ouderen flink achteruit door AWBZ bezuiniging

De voorgenomen versobering van de AWBZ heeft een grote impact op de koopkracht van ouderen. Met name ouderen met hoge en middeninkomens moeten het ontgelden - afhankelijk van het gekozen uitvoeringsscenario kunnen ze een koopkrachtdaling tegemoet zien tussen 37% tot 61%. Dat blijkt uit het rapport ‘Het sociale hart van zakelijk Nederland’ van Gupta Strategists.
 
Besparing van €2,8 miljard
In de plannen van het regeerakkoord staat dat de PvdA en VVD maar liefst €2,8 miljard willen besparen op de AWBZ. €1,1 miljard wordt gekort op de huishoudelijke hulp en een besparing van €1,7 miljard wordt gerealiseerd door de lichte intramurale zorg te extramuraliseren.
 

 
Volgens Gupta Strategists is de enorme bezuiniging op de ouderzorg nodig. Zo behoort Nederland in Europees perspectief tot de koplopers in kosten van langdurige zorg en is de financiering van het huidige systeem op lange tijd niet houdbaar.
 

 
Complicaties
In het rapport benoemt het strategy consulting kantoor twee complicaties met betekking tot de versobering van de ouderenzorg. Ten eerste, mensen met een laag inkomen zijn debit aan meer dan de helft (53%) van de totale zorgkosten. Met als gevolg dat alleen bezuinigen in de niche gebieden - bij mensen die weinig zorg nodig hebben (5% van kosten) of bij hoge inkomens (13% van alle kosten) - onvoldoende oplevert. Ten tweede, er is een kleine groep mensen (130.000 mensen; 17% van het totaal) dat in verhouding veel meer zorg nodig heeft. Deze doelgroep leidt tot kosten van boven de €1.000 p/m. De meeste zorggebruikers zitten in de middengroep, mensen die zorgkosten van tussen €250 en €1.000 per maand met zich meebrengen. Hieruit concludeert Gupta Strategists dat, door de omvang van de ‘middenklasse’ in aantallen/kosten, ouderen in de middenklasse onafhankelijk van het gekozen uitvoeringsscenario flink worden geraakt.
 
Om de koopkrachteffecten te meten heeft het adviesbureau twee scenario's opgesteld:
1) Sociaal: beschermen van lage inkomens en waar mogelijk beperken beroep op mantelzorg
2) Zakelijk: bezuiniging op basis van zorggebruik, inkomen speelt geen rol
 
Sociaal beleid
Wanneer het beleid van het nieuwe kabinet neigt naar social, dan kan de koopkrachtedaling voor ouderen met midden tot hoge inkomens oplopen van 37% tot 63%. Als additioneel probleem noemt Gupta het wegvallen van prikkels tot preventie en zelfzorg bij ouderen met een laag inkomen.
 
Zakelijk beleid
Wordt het ‘zakelijk’ beleid wordt ingevord, dan zijn het vooral de mensen met een hoog zorggebruik die de rekening betalen. Voordeel van dit scenario is dat er een hoge prikkel is voor alle groepen om zorg zelf te organiseren.

Zelf zorg regelen
In beide scenario's is het koopkracht effect ook afhankelijk van hoe mensen zorg regelen. Zo kunnen ouderen door zorg zelf te regelen (een gedeelte van) de inkomensdaling compenseren. In het van social beleid bijvoorbeeld kunnen ouderen met hoge inkomens als alternatief op de koopkrachtedaling van 63% ook kiezen om 9 uur zorg per week te regelen door mantelzorg.