Analyse: Wat is de marktomvang van projectmanagement?

Wat is de economische bijdrage van het projectmanagementvak aan de Nederlandse economie? Dergelijke data wordt niet door het CBS becijferd, terwijl projectmanagement aantoonbaar een van de belangrijkste vakgebieden is die elke vorm van verandering binnen bedrijven en overheden mogelijk maakt. PwC kreeg recent de opdracht om in kaart te brengen wat de waarde is van de projectmanagementsector, en concludeerde dat het projectmanagementlandschap een grotere omvang kent dan de hele financiële sector. 

Het realiseren van infrastructurele megaprojecten, het doorvoeren van een cultuurverandering binnen een multinationaal en het implementeren van een nieuwe applicatie binnen een klein of middelgroot bedrijf, ze hebben één gemeenschappelijk factor: ze leunen allemaal op projectmanagement om van een oude situatie naar een nieuwe situatie te geraken.

Ondanks dat de behoefte aan projectmanagement de afgelopen jaren flink is gegroeid, als gevolg van onze snel veranderende wereld en de toenemende concurrentiestrijd door globalisering, is er tot nu toe gek genoeg weinig data beschikbaar over de omvang van het projectmanagementlandschap. Zowel statistiekbureau CBS als IPMA – een Nederlands kennisplatform voor projectmanagement – is niet in staat een eenduidig antwoord te formuleren. 

Omdat de UK kampte met eenzelfde gebrek aan heldere cijfers, besloot de APM, de Britse organisatie voor projectmanagement (met ruim 28.000 leden tevens de grootste brancheorganisatie in zijn soort van Europa), om hier wat aan te doen. Daarom werden de adviseurs van PwC ingeschakeld. Aan hen werd gevraagd om een economische berekening te maken van de omvang van het projectmanagementwezen in de UK. 

Uit het onderzoek blijkt dat de projectmanagementsector een grotere bijdrage levert aan de Britse economie dan de financiële sector. Zo biedt de Britse projectmanagementsector 2,13 miljoen fte’s aan werk en genereren de professionals uit de sector op jaarbasis tezamen zo’n £156,5 miljard aan bruto toegevoegde waarde. Ter vergelijking: de financiële sector kent in de UK een omvang van £115 miljard, terwijl de bouwsector uitkomt op £113 miljard.

Wil de ‘echte’ projectmanager opstaan?

Om deze omvangsschattingen te maken, gebruikten de onderzoekers van PwC gedetailleerde modellen om de waarde van projectmanagementactiviteiten in kaart te brengen. Ze definieerden relevante projecten als “tijdelijke, niet-routinematige pogingen of lopende veranderingsprogramma’s die ontworpen zijn om een afzonderlijk product, dienst of eindresultaat te produceren, met een gedefinieerd begin en einde, een specifieke scope, een afgeschermd budget en een geïdentificeerd en toegewijd team met een projectmanager die de leiding heeft”.

Hierop voortbouwend, definieerden de experts van PwC vervolgens welke handelingen projectmanagement precies omvat. Volgens de onderzoekers bestaat projectmanagement uit het toepassen van “processen, methoden, kennis, vaardigheden en ervaring” zodat klanten hun doelstellingen kunnen bereiken en geplande resultaten kunnen bereiken. “Het project initiëren, plannen, uitvoeren, controleren en kwaliteitsborging door een geïdentificeerd en toegewijd team dat handelt aan de hand van een gespecificeerd budget en tijdschema zijn ook projectmanagementhandelingen”, aldus de onderzoekers.

Het is belangrijk op te merken dat het projectmanagementvak niet exclusief wordt uitgevoerd vanuit rollen die expliciet als ‘projectmanager’ worden bestempeld, maar feitelijk vanuit elke rol waarin specialistische projectmanagementvaardigheden zijn vereist. Dit betekent dat deze rollen binnen verschillende sectoren heel verschillende titels kunnen hebben. Denk onder andere aan contractmanagers binnen sales, aan campagnemanagers binnen de advertisingafdeling of aan festivalcoördinatoren binnen de evenementensector. Al deze rollen komen voor op verschillende niveaus (strategisch, tactisch en operationeel). 

In een reactie op de onderzoeksresultaten benadrukt Debbie Dore, CEO van APM, het belang van het vakgebied: “Projectmanagement loopt als een rode draad door bedrijven, helpt bij het ontwikkelen van nieuwe diensten, het stimuleren van strategische verandering en sectorbrede hervorming.”

Projectmanagement in Nederland

Als in ons land naar verhouding dezelfde situatie van toepassing is als in de UK, dan zou circa 9% van de bruto toegevoegde waarde van de Nederlandse economie kunnen worden toegeschreven aan het projectmanagementvak.