Nederlandse adviseurs leveren pro-bono advies aan onderwijs-startup in Zambia

09 mei 2018 Consultancy.nl

Consultants van been mc reizen morgen af naar Zambia om het Kalene Education Fund te voorzien van advies. Ze zullen de medewerkers van het fonds helpen met het opstellen van een plan voor de volgende groeifase. Met de expertise en executievaardigheden van het adviesbureau tracht de in Lusaka gevestigde social impact-startup zijn bijdrage aan de onderwijssector te vergroten. Zo hoopt de organisatie een groeiend aantal jonge, getalenteerde Zambianen kansen voor de toekomst te kunnen bieden, onder andere middels studieleningen. 

Zambia kent bijna 17 miljoen inwoners en heeft al enige tijd te maken met een hoog werkloosheidscijfer. Volgens de meest recente gegevens van de Wereldbank ligt de werkloosheid op 13%, waarbij hij bij jongere generaties zelfs op een alarmerende 25% uitkomt. Het gebrek aan geregistreerde banen – wat de werkloosheidscijfers benadrukken – is echter slechts de helft van het probleem: cijfers van de Zambiaanse overheid tonen namelijk aan dat meer dan 95% van de werkenden in feite zwartwerkt. Denk bijvoorbeeld aan zelfvoorzienende boeren en allerlei straathandelaren, van wie de meesten een extreem laag inkomen hebben, ver onder de armoedegrens van de Wereldbank, wat neerkomt op een inkomen lager dan de $1 à $2 per dag die noodzakelijk wordt geacht om in deze regio te overleven. 

Vanwege de lage lonen verkeren veel Zambianen niet in een financieel stabiele situatie. Daardoor zijn er in bepaalde plattelandsgebieden beperkte mogelijkheden voor ouders om hun kinderen naar middelbare scholen te sturen. In lijn daarmee is het voor sommige Zambianen ook niet haalbaar om het schoolgeld voor postsecundair onderwijs te betalen. Zambia wordt in veel belangrijke sectoren dan ook geconfronteerd met een tekort aan geschoolde en goed gekwalificeerde arbeidskrachten, waaronder in engineering, financiële dienstverlening, de gezondheidszorg en professionele dienstverlening. Op een aantal vlakken is het land goed gepositioneerd en daarom zou het in sommige sectoren economische groei kunnen doormaken. Het tekort aan gekwalificeerde arbeidskrachten houdt deze economische ontwikkelingen echter tegen.

Kalene Education Fund helpt getalenteerde Zambianen met het financieren van hun onderwijs

In 2016 groeide de economie in het Afrikaanse land met 3,8% en in 2017 zelfs met 3,9%, daarbij geholpen door een goede gewassenoogst en een stabielere elektriciteitsvoorziening voor bedrijven en inwoners. Voor het jaar 2018 en op de middellange termijn verwacht de Wereldbank dat de economische groei boven de 4% zal stijgen. “De vereffening van achterstallige betalingen en het streven naar accommoderende monetaire omstandigheden zouden het herstel van de financiële sector moeten ondersteunen en de ontplooiing van consumptie en investeringen moeten ontsluiten. Hoge internationale koperprijzen en een verbeterde binnenlandse productie vanuit nieuwere en recentelijk opgeknapte mijnen zullen naar verwachting de export ten goede komen”, stellen de economen van de Wereldbank op hun website. 

De talentkloof overbruggen

In het licht van deze gebeurtenissen werd het Kalene Education Fund (KEF) zo’n tweeënhalf jaar geleden opgericht in Lusaka, de hoofdstad en stad met de meeste inwoners van Zambia. De stichting houdt zich bezig met het verstrekken en bemiddelen van studieleningen aan studenten die hun opleiding grotendeels hebben afgerond maar niet in staat zijn om hun educatie voort te zetten vanwege een gebrek aan financiering. Zo buigt KEF zich namens studenten over de onderhandelingen met onderwijsinstellingen over financiële overeenkomsten. Die stappen worden enkel gezet nadien het duidelijk is dat studenten of ouders/verzorgers in staat zijn om een studielening te kunnen afbetalen. Als dat het geval is, stelt het fonds vervolgens met de student een realistisch betalingsplan op voor een langere periode, wat meestal neerkomt op een maandelijkse betaling voor een periode van drie jaar.

KEF focust zich in het bijzonder op studenten van wie het waarschijnlijk wordt geacht dat zij na hun afstuderen werk zullen vinden. Denk bijvoorbeeld aan doctors, accountants, juristen en verpleegkundigen. Daarnaast is het fonds onlangs ook een programma gestart in de landelijke gebieden in het oosten van Zambia om daar ouders te ondersteunen zodat zij in staat worden gesteld het schoolgeld voor hun kinderen te betalen. Dergelijke ouders verdienen maandelijks meestal rond de 700 ZMW, wat overeenkomt met circa $70. 

De startup voor sociale impact heeft sinds de start een sterke groei doorgemaakt, waardoor ambitieuze Zambiaanse studenten de sprong naar het onderwijs hebben kunnen maken. Daarnaast is het interne team gegroeid tot vijf werknemers. “Er is grote behoefte aan meer externe financiering: elke $10.000 die wordt toegevoegd aan de bestaande financiering kan bijvoorbeeld nog eens 1.000 schoolkinderen extra per jaar ondersteunen. Het is onze ambitie om onze activiteiten uit te breiden en onze financieringsportefeuille te verbreden naar alle onderwijsniveaus, van primair tot postdoctoraal”, aldus Joy Simbabwa, oprichter van Kalene Education Fund, tegenover Consultancy.nl. Verder ziet de organisatie een grote vraag vanuit de markt naar haar diensten en financiële constructie, waardoor de oprichters er ook naar streven de volwassenheid van de interne organisatie te ontwikkelen.

Joy Simbabwa

Een Zambiaans-Nederlandse samenwerking

Om deze ambities naar een concrete planning te vertalen, heeft Kalene Education Fund ondersteuning gevraagd van been mc, een adviesbureau uit Nederland met ongeveer dertig medewerkers. Het bedrijf, dat – als onderdeel van zijn inspanningen op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen – op vrijwillige basis diensten levert aan KEF, zal expertise in strategie, organisatie en groei aanbieden om de stichting te helpen zich voor te bereiden op de verwachte groei. 

Tussen 10 en 13 mei 2018 zullen consultants van been mc, Ralph Lodder en Marieke Siero, in Lusaka een organisatiebeoordeling leiden. In de analyse zullen de huidige processen onder de loep worden genomen om zo mogelijkheden voor verbetering te verkennen en eveneens (potentiële) belemmeringen voor groei weg te nemen. De adviseurs zullen ook verschillende trainingssessies over soft-skills aanbieden om ervoor te zorgen dat de vaardigheden die nodig zijn voor het uitvoeren van de planning aanwezig zijn bij de teamleden van KEF.

Lodder benadrukt de noodzaak van het initiatief: “In Zambia is een grote behoefte aan organisaties zoals KEF, die getalenteerde jonge professionals de mogelijkheid bieden om tertiair onderwijs te volgen via een betaalbare constructie zoals maandelijkse betalingen. De stichting is een geweldig voorbeeld van een organisatie die niet alleen helpt, maar ook een grote invloed heeft op de sociale impact, wat bijdraagt aan de economie en het tekort aan talent vermindert in sectoren zoals gezondheid, bankieren en engineering, en in de maatschappij.”

Het zevende nationale ontwikkelingsplan van Zambia – dat inging in 2017 en loopt tot 2021 – heeft als doel vijf belangrijke pijlers te verbeteren, waaronder economische diversificatie en banencreatie. Siero geeft aan blij te zijn een rol te mogen spelen in de uitvoering van dit plan: “We kijken ernaar uit om bij te dragen aan de volgende groeifase van Kalene Education Fund, een fonds dat nauw aansluit bij een van de belangrijkste strategische doelstellingen van het land.”